Er zijn veel voorbeelden van scheepsrampen als gevolg van slaperigheid, waaronder het stranden van de tanker Exxon Valdez in 1989, het kapseizen van de Herald of Free Enterprise in 1987 en het stranden van de bulk carrier Shen Neng 1 in het Great Barrier Reef in 2010.
Vermoeidheid
Nautilus is van mening dat vermoeidheid bij zeevarenden een van de grootste bedreigingen van de gezondheid en veiligheid in de scheepvaartindustrie vormt.
De vakbond blijft de nadruk leggen op de vele bewijzen van rampen als gevolg van slaperigheid en voert campagne voor doeltreffender regelgeving tegen te lange werktijden.
De scheepvaart is een bedrijfstak waarin dag en nacht, in meerdere landen en tijdzones en vaak volgens strikte planningen wordt gewerkt. Maar door de in toenemende mate intensieve aard van scheepvaartactiviteiten moeten zeevarenden vaak lang en onregelmatig werken, waarbij factoren als geluid, trillingen, aanleggen in havens en slecht weer een kwantitatief en kwalitatief goede slaap bemoeilijken.
Welzijn van zeevarenden
Zeevarenden die lang en onregelmatig werken, hebben vaak gezondheidsproblemen, waarbij deze ploegendiensten in verband worden gebracht met maag-darmproblemen zoals indigestie, pijn in de onderbuik, constipatie, chronische gastritis en maagzweren, hart- en vaataandoeningen zoals hoge bloeddruk en coronaire hartziekte en meer vatbaarheid voor minder ernstige ziektes, zoals verkoudheden, griep en maag-darmontstekingen.
Invloed op de prestaties
Vermoeidheid wordt ook in verband gebracht met een breed scala aan negatieve prestatie-indicatoren, waardoor de kans op fouten en ongevallen op het werk kan toenemen – met duidelijke effecten op taken die cruciaal voor de veiligheid zijn en waarbij waakzaamheid en bewaking, besluitvorming, alertheid, snelle reacties, opsporend vermogen en een goed geheugen vereist zijn.
Project Horizon
Nautilus was een van elf industriële en academische partners in het door de EU gefinancierde onderzoeksinitiatief Project Horizon voor onderzoek naar de gevolgen van slaperigheid op de cognitieve vaardigheden van zeevarenden.
Project Horizon leidde tot de productie van een rapport en video over het project.
Een andere uitkomst van Project Horizon was de ontwikkeling van een prototype vermoeidheidsbeheersingstool – MARTHA – die via wetenschappelijk geverifieerde gegevens mede bepaalt welke delen van een reis of een wachtperiode met het oog op vermoeidheid het meest kritiek zijn, waardoor er tijdig voorzorgsmaatregelen kunnen worden genomen.
Nautilus dringt aan op het algemeen toepassen van deze technologie als onderdeel van een 'cultuuromslagprogramma' tegen vermoeidheid en om mogelijke gevaren bij zeevarenden en maatschappijen onder de aandacht te brengen.
Bestaande regelgeving
Conform de regelgeving van de Internationale Arbeidsorganisatie (sociale bepalingen) mogen zeevarenden maximaal 91 uur per week werken – maar conform de amendementen van de STCW 2010 van de Internationale Maritieme Organisatie (veiligheidsbepalingen) is een werkweek van 98 uur gedurende maximaal twee weken in 'uitzonderlijke' situaties toegestaan. Nautilus is van mening dat de regelingen volstrekt ontoereikend zijn.
De vakbond is bezorgd dat de regelingen voor minimale veilige bemanningsniveaus ook ontoereikend zijn en geen afspiegeling vormen van de werkelijkheid van het werken en de vereisten op schepen. Ondanks een merkbaar kleinere toestroom van bemanning in de laatste tientallen jaren, is de hoeveelheid werk voor zeevarenden toegenomen en nemen nieuwe verantwoordelijkheden, zoals die in verband met internationale beveiligingsvoorschriften, meer plichten met zich mee.
Nautilus voert campagne voor betere regelingen en – op de korte termijn – betere handhaving van de bestaande regelingen. De vakbond zorgt voor bescherming van kapiteins die nog niet uitvaren om hun bemanningen voldoende rust te geven en dringt aan op voldoende rustperioden voor zeevarenden die na een vlucht naar het buitenland moeten beginnen met hun werk.
Wat kan ik doen om vermoeidheid tegen te gaan?
Nautilus blijft de gevaren door vermoeidheid van zeevarenden onder de aandacht brengen. De vakbond voert lobby's bij politici en regelgevende organen over de hele wereld om de resultaten van Project Horizon te benadrukken en te pleiten voor een verbeterde wetgeving. Leden kunnen dit werk steunen door contact op te nemen met hun verkozen vertegenwoordigers.
De vakbond voert ook campagne voor het aannemen van vermoeidheidsbeheersingstechnieken door de scheepvaartindustrie. Leden kunnen contact leggen met reders, maatschappijen, maritieme regelgevende instanties en zeevarenden om hen bewust te maken van de manier waarop slaperigheid kritieke prestaties kan ondermijnen en hen aanmoedigen om advies te geven voor het herkennen en ondervangen van de gevolgen van vermoeidheid, zodat ze werkpatronen op zee zo veilig en gezond mogelijk kunnen organiseren.
Het rapport over de vermoeidheidsbeheersingstool van Project Horizon bevat een reeks suggesties voor de best practices binnen de bedrijfstak.